Smartengeld (immateriële schade)

Een ongeval kan grote materiële schade met zich mee brengen. Maar hoe moeten leed en pijn als gevolg van immateriële schade worden vergoed? Smartengeld is een pleister op de wond, maar hoe weet je waar je recht op hebt? De ANWB heeft de zogenoemde Smartengeldgids uitgegeven waarin circa 1500 uitspraken van rechters gebundeld zijn. Het vaststellen van het smartengeld waar u bij letselschade recht op heeft, gebeurt dan ook vaak aan de hand van deze Smartengeldgids.

Om de hoogte van het smartengeld te kunnen vaststellen is juridische maar ook medische deskundigheid op het gebied van letselschade nodig. Zelf onderhandelen over smartengeld met de verzekeraar van de tegenpartij is dan ook niet aan te raden. Laat dit over aan uw Content Letselschadespecialist. Hij heeft een ruime ervaring in dit soort zaken en een heldere kijk op vergelijkbare gevallen.

Los daarvan is het goed om te weten dat anderen dan het slachtoffer zelf zelden recht hebben op smartengeld. Alleen als sprake is van zogenaamde shockschade, wanneer psychisch letsel ontstaat door de waarneming van (de gevolgen van) een zeer ernstig ongeval, hebben zij recht op smartengeld.

Bij overlijdensschade bestaat er geen recht op smartengeld voor de nabestaanden. Een wetsvoorstel om ook nabestaanden aanspraak op smartengeld te geven werd in 2010 door de Eerste Kamer afgewezen. In april 2018 is alsnog door de Eerste Kamer ingestemd. De nieuwe wet, die smartengeld voor nabestaanden mogelijk maakt, treedt op 1 januari 2019 in werking.

De hoogte van het smartengeld bij letselschade

(voorbeelden van toegewezen smartengeld bedragen)

Bij de bepaling van de hoogte van het smartengeld spelen veel factoren een rol, zoals:

  • de leeftijd van het slachtoffer
  • de duur van de opname in het ziekenhuis of revalidatie-inrichting
  • het aantal en de ingrijpendheid van de medische behandelingen
  • de duur van het genezingsproces
  • de blijvende invaliditeit en de beperkingen
  • de verminkingen en de littekens
  • de invloed op het werk (arbeidsongeschiktheid) of de studie,
  • de invloed op hobby's, sport en vrijetijdsbesteding


De bedragen voor smartengeld voor letselschade blijven in Nederland, ten opzicht van de omringende Europese landen, ver achter.

Onderhandelen over smartengeld

De hoogte van het smartengeld wordt in onderhandeling vastgesteld. De medische informatie vormt het belangrijkste uitgangspunt. De deskundigheid en onderhandelingsvaardigheid van de letselschadespecialist bepalen in belangrijke mate de uitkomst.

Het vergelijkingsmateriaal wordt ontleend aan de Smartengeldgids van de ANWB. Gekeken wordt naar min of meer vergelijkbare zaken. Wanneer u naar de uitspraken in de Smartengeldgids kijkt, dan wordt u al snel duidelijk dat er grote (vaak onverklaarbare) verschillen in de toegewezen bedragen zijn. De ene rechter is bij toekenning van het smartengeld duidelijk royaler (beter gezegd, minder zuinig) dan de andere rechter.